“Đêm chưa quá nửa, sắc trăng lạnh rọi qua song cửa tây

Cẩn trọng suy xét chuyện xưa kia

Mộng sâu dài nhưng xưa nay hai bờ hợp tan mờ mịt

Khoé mắt ướt chỉ mong người ngoảnh trông về

Vết thương trong tim đã kết thành sương

Dáng hình người là điều ta không thể quên được

Nhớ thuở mới gặp

Thuở xưa ấy, khoảnh khắc nhìn nhau

Vươn đầu ngón tay cũng chẳng còn có thể níu giữ…” (*)

Nàng tên là Chử Anh, một cái tên như thấm đẫm trong hương trầm của vương triều đã mục nát, như phản chiếu lại dư quang cuối cùng của một thân phận được tôn vinh rồi bị chôn vùi.

Chử Anh từng là quận chúa của tiền triều, một thân mang dòng máu hoàng tộc, được phong tước, được yêu chiều, sống giữa nhung lụa, lễ nhạc và những ánh nhìn kính sợ. Nhưng chính nơi cung son ấy tưởng chừng là cao quý nhất lại là nơi thân xác nàng bị phản bội, linh hồn nàng bị g iết c hết.

Chử Anh c hết khi còn rất trẻ, nhưng cái c hết ấy không phải đến từ bệnh tật hay chiến tranh, mà nàng bị m óc tim bởi người mình tin tưởng, rồi bị giam trong bảo điện, máu chảy suốt ba ngày đêm, không ai đến cứu. Trong cơn hấp hối, nàng không khóc, chỉ nghiêng đầu nhìn ánh trăng xuyên qua mái ngói, lặng lẽ hỏi: “Vì sao lại là ta?”

Sự phản bội đến từ người thân, người cùng lớn lên, cùng ăn cùng học, là một nỗi đau không thể gọi tên. Và nỗi đau ấy không dừng ở cái c hết mà nó kéo dài thêm trăm năm, khi nàng bị vùi dưới đất sâu, không bia, không mộ, không một ai nhớ đến cái tên “Chử Anh” nữa.

Trong cái c hết ấy, nàng không chỉ mất đi thân xác mà nàng còn mất đi danh xưng, lòng kiêu hãnh và mọi giá trị từng được tin là của riêng mình.

Một trăm năm sau, Chử Anh sống lại. Không phải bằng phép màu thần tiên, cũng chẳng phải bởi lòng từ bi của ai, mà là bằng giao kèo với một oan hồn của một kẻ c hết oan đầy căm hận như nàng, hắn là Phương đại nhân. Hắn muốn mượn thân thể nàng đi báo thù. Hai người họ đổi chác: nàng lấy lại máu thịt, hắn mượn xương cốt làm nơi trú ngụ.

Từ đây, Chử Anh không còn là người cũng chẳng phải q uỷ, nàng trở thành một sinh thể mờ mịt ranh giữa âm và dương, giữa thù và nghĩa, giữa thân xác vay mượn và linh hồn từng bị cướp đoạt. Nàng đi, không rõ mình đang trở lại làm người, hay chỉ là một làn hơi lạnh của oán niệm chưa tan.

Khi khoác lên thân xác mới, Chử Anh vẫn không mỉm cười. Cái đau của nàng không phải vì cái c hết, mà vì không biết lý do nào khiến mình phải sống lại. Sự sống ấy chẳng có ánh sáng có chăng nó chỉ là một đốm lửa cháy âm ỉ trong lòng đất, bất chợt phụt lên từ lòng t hù h ận.

Chử Anh không đi trả thù ngay, cũng không náo loạn triều đình. Nàng đi đến Vãng Sinh Hải, một nơi được truyền rằng có thể siêu độ những linh hồn lang thang, có thể rũ bỏ oán niệm, quay về chính đạo. Nhưng cũng có người nói, nơi đó là bờ vực cuối cùng, nơi mà những kẻ không thuộc về trần gian sẽ phải rơi xuống.

Nàng đi nhưng không biết mình còn là người hay đã là q uỷ, là công chúa hay là nô lệ của vận mệnh. Nhưng từng bước nàng đi, là từng bước đào lại mộ phần quá khứ, từng bước soi lại mặt mình dưới nước lạnh: “Ta là ai? Vì sao ta phải sống lại?”

Câu hỏi ấy khiến nàng đau đớn hơn mọi mũi gươm đâm vào lòng. Thân thể của nàng không hoàn toàn thuộc về nàng. Hồn ma Phương đại nhân trú ngụ trong nàng, dùng máu thịt của nàng để nuôi hận, chiếm lấy ký ức, thôi thúc g iết chóc.

Mỗi lần nàng cầm kiếm, nàng đều phải hỏi: “Tay này của ta, hay của hắn?”

Mỗi lần định g iết ai, nàng phải khựng lại: “Ý niệm này là của Chử Anh hay là mượn t hù h ận của kẻ khác?”

Chưa có một khoảnh khắc nào, Chử Anh thực sự được sống cho riêng mình. Hồi sinh là cơ hội, nhưng cũng là xiềng xích.

Có lẽ, nàng không đi tìm công lý, cũng không chỉ tìm kẻ đã phản bội, mà là tìm lại chính mình, giữa xác thịt mượn tạm và linh hồn từng rạn vỡ. Một người thiếu nữ từng đứng trên tầng lầu cao nhất, từng tin chỉ cần ngoan ngoãn là sẽ được thương yêu thì nay đã hóa thành bóng ma đi giữa nhân gian, hỏi trời vấn đất rằng: kẻ yêu ta có từng là thật?

Chử Anh từng là một quận chúa, nàng sinh ra trong vàng son nhưng cũng sinh ra giữa trùng vây âm mưu và ràng buộc. Để sống sót, nàng học cách khéo léo, học cách dịu dàng, học cách khiến người ta thương. Nhưng trước người ấy nàng không cần học, không cần phòng bị, nàng chỉ cần là chính mình. Chỉ cần là A Anh. Vậy mà cuối cùng, chính người ấy lại là kẻ m óc tim nàng ra khỏi ngực.

Lý do? Có thể là quyền lực. Có thể là đố kỵ. Cũng có thể chỉ là ích kỷ thuần túy, hắn ta muốn thứ không thuộc về mình, muốn chiếm hữu thứ ánh sáng quá rực rỡ của Chử Anh và vì không chiếm được nên hắn bèn hủy hoại.

Chử Anh bị giam trong bảo điện ba ngày ba đêm, m áu chảy cạn đến c hết, chẳng cần miêu tả thêm, cũng đã quá đủ để đau. Nhưng điều khiến người ta nghẹn lại chính là cái cảm giác bị chính người thân cận nhất, ở tuổi hoa niên đẹp đẽ nhất, lấy hết sạch niềm tin và chôn sống bằng sự lạnh lùng. Là biết rõ cái c hết của mình không đến từ kẻ thù mà đến từ bàn tay đã từng nắm lấy tay mình trong buổi hoa rơi.

Khi Phương đại nhân trú ngụ trong thân thể nàng, hắn chiếm dần từng mạch máu, từng cơn giận, từng lần rút kiếm g iết người. Còn Chử Anh nàng đây lại phải nép mình trong chính cơ thể đã từng là nơi trú ngụ của linh hồn mình. Không thể hét lên, không thể phản kháng, mỗi khi tay run lên cầm kiếm là không biết đang g iết người vì ai: vì mối hận một trăm năm hay vì t hù h ận của kẻ khác.

Đây là bi kịch lớn nhất của một người sống lại từ cõi c hết bởi nàng không còn là người, chưa hẳn là q uỷ, lằn ranh giữa bản ngã và bản năng bị xé rách. Chử Anh bị biến thành nơi trú ẩn, một vật chứa, một cái vỏ biết thở nhưng không biết đâu là mình. Sự tồn tại ấy bi thương đến cùng cực khi nàng không thể chọn cái c hết, cũng không thể sống trọn vẹn.

Chử Anh bước ra khỏi mồ đất, dấn thân vào thế gian không phải để mỉm cười với ánh mặt trời mà là để trả lại oán nghiệt cho những kẻ từng g iết mình, lãng quên mình. Nhưng càng đi, nàng càng thấy sự báo thù không giúp nàng thấy mình “được sống” hơn.

Giúp Phương đại nhân báo thù, nàng ra tay, nàng đổ m áu nhưng trong lòng lại trống rỗng. Từng mạng người rơi xuống, từng bí mật hé lộ, từng cánh cửa địa ngục nàng mở ra, lại càng khiến nàng xa rời ý niệm ban đầu về “sự sống”.

Báo thù là mục đích, nhưng liệu có phải là lý do để sống? Nếu sống chỉ để g iết kẻ thù, thì khi thù đã hết, ta còn lại gì? Một cơ thể mượn? Một linh hồn rạn vỡ? Hay chỉ là một vết gợn mờ trong lịch sử bị người đời chối bỏ?

Chử Anh đứng giữa hai ngã: trả thù để giải thoát cho người khác, hay chuộc lỗi để cứu chính mình? Mà đôi khi, tàn nhẫn với người khác là cách trốn tránh sự bất lực trước bản thân. Nàng sống, nhưng không còn tin rằng sống có nghĩa là bước đi, nàng sống là phải biết vì ai, vì điều gì.

Nếu c hết là để lãng quên, thì Chử Anh đã thất bại. Một trăm năm trôi qua, ký ức vẫn nằm nguyên vẹn trong nàng như một ngọn nến nhỏ chưa bao giờ tắt. Nhớ về người mẹ nghèo khổ đưa nàng lên xe ngựa đi vào hoàng thành, nhớ về ánh mắt của vị chân nhân gọi nàng là "A Anh", nhớ về mùi hương hoa trong sân viện cũ, và cả cơn đau thắt ngực khi bị phản bội bởi người mình từng xem là tất cả.

Ký ức ấy là khởi nguồn cho sự sống lại nhưng cũng là xiềng xích khiến nàng không thể siêu thoát. Không một ai còn nhớ nàng, nhưng nàng vẫn nhớ họ thế là bất công. Và cũng chính những hồi ức ấy khiến nàng hoài nghi: phải chăng vận mệnh đã định sẵn nàng phải c hết, rồi sống lại, rồi đơn độc đi tìm công lý cho chính mình?

Nàng đi về phía Vãng Sinh Hải không phải để được siêu thoát, mà là để đi qua từng mảnh vụn ký ức, nhặt nhạnh lại bản thân đã tan ra từng mảnh, ghép lại một “Chử Anh” đã không còn ai biết đến.

Giữa thế gian loạn lạc, con người bám víu vào tín ngưỡng như một phao cứu sinh. Ở Chư Lăng, người ta dựng tượng “Linh Sơn thần nữ”, thờ phụng một hình tượng được thần thánh hóa mà không biết, hoặc cố tình không biết, rằng đó chính là một cô gái từng bị chôn sống vì chính quyền lực và lòng tham của con người.

Khi người c hết bị thần hóa, người sống bị lãng quên và chân lý bị nghiền nát dưới danh nghĩa cầu an, thì tín ngưỡng không còn là chốn thiêng liêng, mà là một tấm màn để che giấu m áu, nước mắt và x ác người.

Chử Anh nàng từng là huyết nhục, từng có mơ ước, từng yêu thì nay trở thành tượng đá để người ta hát tụng và bóp méo. Người ta dâng hương cầu mưa trước một cái tên “thần nữ”, nhưng không ai biết thần ấy từng là một cô gái nhỏ bị phản bội, bị m oi tim, bị chôn dưới đất cạn.

Thần thánh hóa nỗi đau của người khác để che đậy sai lầm của mình đó là bi kịch xã hội và là nỗi đau âm ỉ nhất trong câu chuyện về nàng Chử Anh.

***

“Phong mộc huyền thanh” không tạo ra một thế giới sôi động, mà dẫn người đọc vào một trường khí lạnh lẽo và huyễn hoặc, nơi từng hơi thở đều có mùi đất ẩm, m áu tanh và u hồn lang thang.

Đó là những khu rừng mưa rơi rả rích, từng đoạn đường mòn vắng bóng người, nơi hai kị sĩ phi ngựa trong cơn mưa đêm mà không biết có kẻ theo dõi. Bầu không khí ngột ngạt như nén lại, không có gió, chỉ có thời gian đóng băng trong nước mưa.

Chử Anh bước ra từ đất như một làn khói bị mắc kẹt trong kẽ nứt nơi mặt đất dớp dáp, không có lấy một tia sáng dẫn đường.

Cái c hết của nàng không ai khóc, không ai khắc tên nàng. Khi hồi sinh, nàng cũng không có ai gọi tên. Cả thế giới trong truyện như một nghĩa địa đã quên và Chử Anh chính là hồn ma duy nhất còn nhớ những gì đã xảy ra.

Chử Anh tồn tại như một giấc mơ hay một bóng ma vẫn chưa nhận thức được mình đã c hết. Không gian truyện đôi khi giống một cõi mộng, nơi ký ức, hiện thực, hoài niệm và ma quái lẫn vào nhau như đoạn đối thoại giữa nàng và nam tử bí ẩn giữa lễ rước “thần nữ”, như khi nàng hóa thành chim, hay cảnh nàng mơ màng nhìn ánh trăng trăm năm trước.

Không phải theo kiểu kinh dị, mà là nỗi rùng mình từ nội tâm, như khi nàng đứng trước tượng mình bị thần hóa, khi nàng gặm nhấm lại mảnh xương cũ, khi nàng tự hỏi: “Ta là ai trong chính thân xác này?”

Một sự rờn rợn khiến người đọc căng não, không máu me nhưng khiến người đọc lạnh gáy vì cô đơn ở mức tuyệt đối, bao phủ bởi một bầu không khí âm trầm, lạnh lẽo và bi thiết, người đọc như chìm vào một cõi khác nơi thế giới này đã mục nát, và những gì còn sót lại là giấc mơ dở dang của những linh hồn từng bị lãng quên.

Màu sắc và không gian trong truyện không chỉ là bối cảnh mà là cái gương phản chiếu nội tâm của Chử Anh, mỗi bước nàng đi đều in dấu trầm tích của một vương triều đổ nát và một linh hồn không thể siêu sinh.

Đây là lần đầu tiên mình trải nghiệm với một bộ truyện linh dị thần quái, ma mị và có phần đáng sợ, mỗi một chương truyện như một phân cảnh khiến từng dây thần kinh của người đọc căng cứng vì lo sợ. Chính cảm giác lo sợ căng thẳng tột độ lại tạo nên sự thích thú.

Truyện không thiên về tuyến tình cảm nam nữ mà đi vào phân tích tâm lí nhân vật nữ chính Chử Anh cùng hành trình nàng gạn lọc lại từng mảnh kí ức truy tìm kẻ đã ra tay s át h ại nàng. Nếu bạn muốn thay đổi sang một thể loại mới lạ và đột phá thì có thể đọc thử bộ truyện này nhé.

____

(*) Trích bản dịch lời bài hát Sơ Kiến do Dư Chiêu Nguyên & Diệp Lý thể hiện, Ost Đông cung

“…”: Trích từ bản chuyển ngữ mà reviewer đã đọc: Nguyệt Quý

*Cover chỉ mang tính chất minh họa cho bài viết